De (meer dan) honderd dagen erfgoed
Sinds haar start in de tweede helft van maart als interim erfgoedmanager bij het Erfgoedcentrum Zutphen heeft Geke Hop zich volop gestort op een aantal grote projecten: het themajaar ‘Hanze in Zutphen’, de realisatie van ‘De Hanzeaat’ in de Bourgonjetoren en de opstart voor het nieuwe themajaar, ‘Gedrukt in Zutphen’. Dus een interview om eens te peilen hoe het gaat na de eerste honderd dagen schoot erbij in. Inmiddels werkt ze al ruim een half jaar bij het Erfgoedcentrum Zutphen. “Of iets meer dan honderd werkdagen”, zegt ze opgewekt.
In hoeverre houdt die opgewektheid verband met haar werk voor het Erfgoedcentrum Zutphen? “Zutphen is een heerlijke stad om voor te werken. Het erfgoed is alom aanwezig, de geschiedenis ligt voor het oprapen. Er gebeurt ontzettend veel en het is een dankbare taak om daar een bijdrage aan te leveren. Mij valt de betrokkenheid bij het erfgoed op en het kennisniveau waarop wordt geacteerd. Waar je op andere plaatsen, in andere gemeenten, vaak moet trekken en sleuren om erfgoed in de kijker te spelen, lijkt in Zutphen het erfgoed een vanzelfsprekendheid. Zutphen is op een prettige, nuchtere manier, heel erg trots op haar erfgoed en dat zie je terug in de plannen van het bestuur, in de open houding van collega’s – we hebben een fijn team met collega’s, vrijwilligers en stagiairs - maar vooral ook in de inzet van het geweldige stichtingen en verenigingen en hun vrijwilligers.”
Vier actielijnen
Bij de start in maart kwam er meteen veel op haar af. “Omdat er zoveel gebeurt, was het in begin zaak om zo snel mogelijk grip op alles te krijgen. Dat heb ik gedaan door me in te lezen, maar ik heb vooral heel veel gesprekken gevoerd. Met collega’s uiteraard, maar ook met de vele vrijwilligers in Zutphen die zich met erfgoed bezighouden. Het erfgoedcentrum is een samenwerkingsverband van de afdeling monumentenzorg, afdeling archeologie, het stadsarchief en het Stedelijk Museum Zutphen. Het erfgoedcentrum vormt daarin de spil, een soort platform, waarin verschillende activiteiten samenkomen. We werken langs vier actielijnen: (academisch) onderzoek en publicaties, erfgoededucatie en participatie, collectiebeheer (archeologie, archief en musea) en toegankelijkheid van monumenten. Communicatie speelt daarin een belangrijke rol: het erfgoedcentrum maakt het Zutphense erfgoed zichtbaar en tastbaar en laat de historische rijkdom tot zijn recht komen. Er is zoveel te onderzoeken, te vertellen en te doen, maar daar kom je normaal gesproken als medewerker van de gemeente bij de uitvoering van je reguliere en wettelijke taken niet aan toe, terwijl je dat wel graag wilt. Het erfgoedcentrum kan daar tijd voor vrijmaken. En de spin-off is geweldig. Kijk maar naar de publiciteit die we genereren, de activiteiten, voor jong en oud, onze samenwerkingen met het hoger onderwijs en het organiseren van activiteiten voor kinderen of in de wijken.”
Themajaren
“Als erfgoedmanager coördineer ik het werk dat uit de vier actielijnen komt. Dat gaat van het regelen van onderzoekspublicaties, afspraken maken met universiteiten of vrijwilligersorganisaties, werken aan openstelling van monumenten, met name de torens, tot aan het maken van afspraken over tentoonstellingen of collectiebeheer met musea of andere partners. Daarnaast pak ik de coördinatie van het themajaar. Dat is een mooi instrument waarmee we onder de paraplu van een bepaald thema de vier actielijnen vormgeven. Daarnaast komt het regelmatig voor dat ik moet of wil inspringen op een kans die zich ineens voordoet. Neem bijvoorbeeld iemand die aanbiedt een publicatie te schrijven over illegale verzetskranten of een project om de Joodse geschiedenis een plek te geven in het verhaal van de stad.”
Belevingscentrum De Hanzeaat
“Op dit moment besteed ik veel tijd aan de verbouwing en herinrichting van de Bourgonjetoren tot een Hanzeaat, een belevingscentrum dat het verhaal van Zutphen als Hanzestad vertelt. Dat doe ik samen met de collega’s van vastgoed. Verder is de openstelling van de gemeentelijke monumenten on top of mind en natuurlijk het themajaar. Ik ben echt gas aan het geven op het nieuwe themajaar ‘Gedrukt in Zutphen’. Daarin laat ik uiteenlopende organisaties en mensen elkaar ontmoeten in brainstormsessies, zodat ze met ons en met elkaar initiatieven kunnen ontplooien in het kader van het thema. Inmiddels is er een werkgroep, waar ook Zutphen Promotie bijvoorbeeld onderdeel van uitmaakt, om zodoende maximaal aandacht te kunnen genereren. Ook zijn er nieuwe prestatieafspraken in de maak met een drietal organisaties en ik hoop natuurlijk dat we medio 2024 de Hanzeaat feestelijk kunnen openen. Verder voer ik gesprekken met universiteiten en met Saxion in Deventer voor langlopend onderzoek, maar ook kortlopende projecten. De kennis die dat genereert, maar ook de vrije manier van denken van studenten, is heel inspirerend. En tot slot leveren we ons aandeel bij de totstandkoming van een erfgoednota voor de komende jaren. Daar zal het erfgoedcentrum natuurlijk een belangrijke plek in krijgen.”
Toekomstdromen
En ze heeft nog meer dromen voor de toekomst: "Zutphen worstelt een beetje met ruimtegebrek voor de depots van archeologie, het archief en Musea. Ik gun Zutphen daarom een mooi depot, waarin de historische rijkdom aan het publiek getoond kan worden. Zoiets als het spiegelgebouw van Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Maar ja, we zijn Zutphania Turrita, dus het moet natuurlijk wel een toren worden."